Kynologisch Advies
Voor meer plezier met een hond

Castreren of steriliseren

Rond de 8 maanden worden zowel de reu als het teefje vruchtbaar. Reuen worden zich bewust van het andere geslacht en het lichaam van een teefje maakt zich op voor de eerste loopsheid. Hieronder meer informatie over het geslachtsrijp worden van uw jonge hond en de voor- en nadelen van castratie.

Geslachtsrijpheid bij de reu

Onder invloed van de geslachtshormonen bij de reu (testosteron) wordt deze tussen de 6 en 12 maanden geslachtsrijp. Met het geslachtsrijp worden zal ook het gedrag bij de reu veranderen. Een eerste aanwijzing voor het geslachtrijp worden van de reu is het vaker gaan plassen en het gaan optillen van zijn poot bij het plassen. Maar sommige pups tillen hun poot al op hele jonge leeftijd op.

Een reu gaat vaker plassen en tilt zijn poot op om zijn terrein te markeren. U kunt uw reu aanleren dat hij niet tegen iedere boom aan hoeft te plassen, maar uiteraard moet u hem tijdens de wandeling wel voldoende gelegenheid geven zijn blaas te legen.

De reu krijgt meer interesse in honden van het andere geslacht, dus in teefjes. Zo gaan ze vaker snuffelen aan teven plasjes en kunnen ze zelfs hieraan likken en hier opgewonden van raken. Dit laatste uit zich vaak in schuimbekken en/of klappertanden.

Reuen zullen wat meer hun eigen gang willen gaan en vaak wat ongehoorzamer worden. Daarnaast kunnen reuen ook agressiever worden naar andere reuen.

Wanneer er loopse teefjes in de buurt zijn, dan zal de reu de neiging hebben hier achteraan te gaan om het teefje te dekken. Over het algemeen kan aangenomen worden dat een reu na zijn 8ste levensmaand volledig seksueel actief is.

Voor- en nadelen van castratie bij de reu

Bij een castratie is een reu niet direct zijn mannelijke geslachtshormoon testosteron kwijt. Het duurt ongeveer 6 tot 8 weken voordat de vruchtbare zaadcellen van een reu uit zijn lichaam verdwenen zijn, maar het duurt vaak een half jaar voordat het testosteron gehalte van de reu terug gebracht is naar een minimum en er een waarneembaar effect is op het gedrag van de reu. Bij sommige reuen heeft castratie echter geen effect op agressie naar andere reuen omdat dit gedrag niet testosteron gerelateerd is.

Voordelen van castratie

De reu wordt rustiger en vaak gehoorzamer. De reu kan minder agressief worden naar andere reuen en hij gaat minder zijn neus achterna als er loopse teefjes in de buurt zijn.

Daarnaast is er een aantal gezondheidsaspecten waar castratie van de reu bij helpt. Er treden minder prostaatklachten op, de reu zal minder snel voorhuidontsteking ontwikkelen en er is minder kans op testikelkanker.

Nadelen van castratie

De reu wordt hongerig en krijgt meestal meer aanleg voor zwaarlijvigheid. De vacht van de reu verandert, wordt pluiziger, zachter en minder dik. De reu wordt door het minimale testosterongehalte aantrekkelijk voor andere reuen en kan door deze worden besprongen. Het kan ook voorkomen dat het gedrag van de reu niet verandert.

Op welke leeftijd kan de reu het beste gecastreerd worden?

Voor reuen geldt geen voorkeursleeftijd m.b.t. de castratie. Maar wanneer een reu té vroeg gecastreerd wordt zal deze geen normale ontwikkeling tot volwassen hond doormaken. Onder invloed van hormonen wordt een hond volwassen en wanneer deze hormoonproductie te vroeg verstoord wordt door castratie heeft dit effect op het lichamelijk en geestelijk volwassen worden van de hond.

Minder definitief

Tegenwoordig is het mogelijk om een reu tijdelijk onvruchtbaar te maken met Suprelorin. Suprelorin is een implantaat dat als werkzame stof desloreline (GnRH agonist) bevat.

Suprelorin is een veilige en omkeerbare manier om reuen tijdelijk onvruchtbaar te maken. Het implantaat kan gebruikt worden als alternatief voor een definitieve, chirurgische ingreep. Na inbrengen van het implantaat, dat via een holle naald onder de huid wordt gebracht, wordt de productie van het hormoon testosteron voor ongeveer een half jaar of een jaar stilgelegd. Enige individuele, biologische variatie in werkingsduur is mogelijk.

Het voordeel van castratie via een implantaat is dat het omkeerbaar is. Het effect verdwijnt vanzelf als de behandeling niet wordt herhaald. Het is een veilige en goede optie om te ervaren hoe de hond lichamelijk reageert op onvruchtbaarheid. Ook wie ooit wil fokken met een reu kan tijdelijk voor een implantaat kiezen. Na inbrengen van het implantaat duurt het enkele weken voordat de reu onvruchtbaar is. Bovendien treedt eerst (gemiddeld 2 weken, bij het langwerkende implantaat soms iets langer) een periode op dat de hoeveelheid testosteron toeneemt.

Mogelijke toepassingen:

  • Het verkrijgen van een tijdelijke onvruchtbaarheid;
  • Als alternatief voor een chirurgische castratie, wanneer die op medische gronden niet uitvoerbaar is, of wanneer er emotionele, sociale of culturele bezwaren bestaan;
  • Als test voorafgaand aan een chirurgische castratie.

Het implantaat wordt op dezelfde wijze geplaatst als een identificatiechip en lost vanzelf op.

Geslachtsrijpheid bij de teef

De meeste teefjes worden tussen de 6 en 12 maanden voor het eerst loops. Hoe groter het ras hond, hoe later de eerste loopsheid kan beginnen. De meeste teefjes worden 2 maal per jaar loops.

De loopsheid is te herkennen aan de opgezwollen vulva bij het teefje en zij zal bloed verliezen. Dit is simpel te controleren door een witte tissue langs de vulva van uw teefje te halen. Wanneer hier rode afscheiding te zien is, is uw teefje loops.
De loopsheid duurt gemiddeld 21 dagen. De eerste loopsheid kan soms wat langer aanhouden en soms tot 28 dagen duren. Gedurende een groot deel van deze periode zal uw teefje bloed verliezen, eerst hevig en later in hevigheid afnemend. Het minder aanwezig zijn van rode afscheiding wil niet zeggen dat uw teefje niet meer vruchtbaar kan zijn!

Over het algemeen is uw teefje tussen de 9de en de 17de dag het vruchtbaarst. Dit is de zogenaamde oestrus-fase en in deze fase vindt de eisprong plaats. Er zijn echter ook teefjes die voor of na deze dagen gedekt worden en drachtig blijken te zijn. We praten hier dus over een gemiddelde en daar zijn altijd uitzonderingen op.
Houd uw teefje daarom gedurende de hele loopsheid goed in de gaten en laat haar bij voorkeur niet los lopen tijdens de loopsheid. Ook is het niet verstandig haar zonder toezicht in uw tuin te laten.

Tijdens de loopsheid hebben teefjes een grote drang om zich te laten dekken, hierdoor kunnen ze onrustiger zijn dan normaal.Wanneer er geen reu in de buurt is kan een teefje zelfs de neiging hebben een reu te gaan zoeken.

Door de feromonen in de afscheiding die de teef tijdens de loopsheid uitscheidt, kan een reu een loopse teef op kilometers afstand waarnemen. Tijdens de loopsheid kan uw teefje ook meer aandrang hebben om te plassen en haar vulva vaker likken om deze schoon te maken.

Mocht uw teefje onverhoopt gedekt worden, neemt u dan direct contact op met uw dierenarts!

Voor- en nadelen van castratie bij de teef

In de volksmond heeft men het over het steriliseren van de teef. Maar strikt medisch gezien is steriliseren het onvruchtbaar maken, het afbinden van de eileiders. Dit wordt niet vaak meer gedaan. Bij een teefje worden meestal de eierstokken en de baarmoeder verwijderd, waardoor we met een castratie te maken hebben.

Voordeel van castratie

De teef wordt niet meer loops. Door het verwijderen van de eierstokken en/of baarmoeder is er geen kans meer op eierstokkanker of baarmoederontsteking. Er is een verminderde kans op melkkliertumoren en er is een lagere kans op suikerziekte.

Nadeel van castratie

Elke operatie vormt een risico. De teef wordt hongerig en krijgt meer aanleg voor zwaarlijvigheid. Er is bij grote rassen een kans dat het teefje incontinent wordt, m.n. op latere leeftijd. De vacht van de teef verandert, wordt pluiziger, zachter en minder dik.

Op welke leeftijd kan de teef het beste gecastreerd worden?

Castratie kan al op jonge leeftijd. Maar de kans op incontinentie is groter wanneer een teef jong gecastreerd wordt. Onder invloed van hormonen wordt een hond volwassen en wanneer deze hormoonproductie te vroeg verstoord wordt door castratie heeft dit effect op het lichamelijk en geestelijk volwassen worden van de hond. Bovendien sluiten de groeischijven in het lichaam van de teef zich pas na de eerste loopsheid. Het beste moment van castreren bij de teef is 3 tot 4 maanden na de eerste loopsheid.

Het is dus heel belangrijk om de voor- en nadelen van een castratie goed tegen elkaar af te wegen. Een castratie is onomkeerbaar.

In overleg met uw dierenarts kunt u het beste bepalen of u uw hond wel zou willen castreren, en het mogelijke tijdstip waarop dit het beste kan gebeuren, indien dit het advies zou zijn. Mocht u nog vragen hebben over dit onderwerp kan uw dierenarts u daar goed over informeren.

(Bron: Virbac)